Edukacja dorosłych na Górnym Śląsku od Wiosny Ludów do wybuchu I wojny światowej Część 1 Sytuacja polityczna Górnego Śląska Prekursorzy pracy oświatowej Kierunki rozwoju edukacji dorosłych (1848–1914)

Przygotowana monografia pedagogiczna jest efektem trzyletnich studiów teoretycznych dotyczących edukacji dorosłych na Górnym Śląsku od Wiosny Ludów do wybuchu pierwszej wojny światowej. Specyficzna sytuacja polityczno-społeczna Górnego Śląska w latach 1848–1914 znacząco wpłynęła na rozwijające się formy pracy z dorosłymi, popularyzowane treści edukacyjne oraz dynamikę prowadzonych działań. Prekursorzy pracy oświatowej: Józef Lompa, Emanuel Smołka, Józef Łepkowski i Karol Kosicki, świadomi braku kadry gotowej podjąć pracę dla ludu górnośląskiego, organizowali nowe siły popularyzujące wiedzę i budzące ducha narodowego. Poziom wykształcenia ludu polskiego zadecydował o kierunkach rozwoju edukacji dorosłych na tym terenie. Przede wszystkim istniało zapotrzebowanie na wiedzę ogólną, społeczno-moralną, religijną i zdrowotną. Z edukacją i wiedzą łączono nadzieje na poprawę warunków pracy i życia mieszkańców Górnego Śląska. Mimo że redaktorzy pism polskich regularnie stawali przed kratką sądową, działacze skupieni wokół towarzystw oświatowych odwoływali zebrania z powodu braku sali, dyrygenci chórów polskich na skutek prześladowań opuszczali ziemię górnośląską, a działacze polskiego ruchu bibliotecznego, teatralnego i śpiewaczego z powodu cenzury nie mogli rozwinąć działalności na szeroką skalę, nie rezygnowano z podejmowanych inicjatyw. Praca oświatowa działaczy Górnego Śląska budzi duże zainteresowanie i podziw współczesnego czytelnika. Niech pamięć o nich będzie zawsze żywa i nie zabraknie tych, którzy przekażą ją kolejnym pokoleniom!