Postawy społeczne wobec osób starszych. Teoria i badania. Tom 4

Starość to naturalny i nieuchronny etap ludzkiej egzystencji, związanej ze zmianami fizycznymi organizmu, wychodzeniem z niektórych ról społecznych – zwłaszcza związanych z życiem zawodowym i koniecznością wchodzenia w nowe role. Forma i treść tych nowych ról jest konsekwencją kulturowych pojęć starości i wpisane są w procesy starzenia, a dotyczą specyficznych zasobów konkretnych ludzi w wieku senioralnym, ich psychicznych i fizycznych możliwości wpływania na własne, zmieniające się życie. Oblicza starości mogą być zatem bardzo różne, stwarzając pewne podsumowanie nie tylko wcześniejszych etapów życia, ale również adaptacji do wejścia w okres senioralny. W tym czasie mogą też wystąpić nieprzewidziane okoliczności, związane z sytuacją rodzinną lub stanem zdrowia. Wiedza i płynące z praktyki społecznej doświadczenia pokazują, że potencjał człowieka zależy nie tylko od jego własnych zasobów kulturowych, edukacyjnych czy ekonomicznych. Realizacja podmiotowości seniora w znacznym stopniu uzależniona jest od właściwej dla danego społeczeństwa kultury starości, która będąc nieuniknionym faktem funkcjonowania społeczeństwa determinuje sposób postrzegania oraz oceniania własnej i cudzej starości w aspekcie fizycznym, psychicznym oraz intelektualnym. W obliczu wzrastającej liczby osób starszych w poszczególnych państwach, w tym także w Polsce, tematyka senioralna staje się coraz częstszym przedmiotem badań i analiz naukowych. Przedmiotem monografii jest problematyka teoretyczno-badawcza związana z funkcjonowaniem osób starszych, a szczególnie postawy społeczeństwa wobec osób starszych. Doświadczenie i mądrość życiowa to największe atuty starości. Warunkują one zasadnicze funkcje oraz oczekiwania społeczne, formułowane pod adresem osób starszych. Postrzeganie starości, jej znaczenie i rola w społeczeństwie zależą między innymi od ogólnie przyjętej hierarchii wartości. Liczne badania wskazują, że tam, gdzie wysoko ceni się rozum i doświadczenie, starość jest także ceniona i szanowana. Natomiast tam, gdzie dominuje kult ciała i wartości witalne, największe znaczenie przypisuje się młodości.