Uwagi o więzieniach, zapobieganiu występkom i wychowaniu młodzieży

Uwagi o więzieniach, zapobieganiu występkom i wychowaniu młodzieży mają na celu przypomnieć i niejednokrotnie ocalić od zapomnienia dawno wydane prace z tego zakresu. Zostały one pomyślane jako uzupełnienie, uściślenie poglądów i propozycji, a także odkrycie nowych i przypomnienie dawnych koncepcji, mogą stanowić uzupełnienie monografii z pedagogiki, socjologii, opieki społecznej, prawa, psychologii klinicznej i kryminologii. Pozwalają też na bezpośredni kontakt odbiorcy z oryginalnym tekstem danego autora lub sprawozdaniem z działalności placówki, co ma największą wartość. Każda interpretacja tekstu, nawet najbardziej celna, w jakimś stopniu stanowi wyraz poglądów interpretatora, zmienia i ogranicza pierwotny tekst. Z tego właśnie powodu zachowano pisownię oryginalną poszczególnych dzieł, przedstawione fragmenty zostały zaczerpnięte z pierwszego wydania danej pracy, a tam, gdzie nie było to możliwe – z najstarszej dostępnej wersji. Teksty w Uwagach o więzieniach... ułożone są chronologicznie. Podzielono je na dwie części z uwagi na kontekst historyczny, język i pisownię oraz sytuację w więziennictwie i praktyce oświatowo-wychowawczej: 1) od tekstów najstarszych do drugiej połowy XIX wieku (po powstaniu styczniowym), 2) od lat siedemdziesiątych do końca I wojny światowej. Kontynuacja tej pracy będzie obejmować dwudziestolecie międzywojenne (Przestępczość i wychowanie w dwudziestoleciu międzywojennym. Wybórtekstów). Zamieszczone w niniejszym zbiorze teksty dotyczą historii więziennictwa, kryminologii, resocjalizacji oraz dobroczynności i opieki nad dzieckiem i rodziną. Interdyscyplinarny dobór tekstów miał na celu przybliżenie współczesnemu czytelnikowi poglądów na wychowanie i postępowanie z przestępcami. Starano się unikać jednostronności w doborze tekstów w celu zobrazowania i udokumentowania rzeczywistości społeczno-wychowawczej oraz związków łączących problem kształtowania osobowości z takimi działaniami, jak profilaktyka społeczna i postępowanie z przestępcami. Przytoczone fragmenty odzwierciedlają jednocześnie historię więziennictwa, dobroczynności i opieki nad ludźmi na marginesie życia społecznego. Przeszłość omawianej dziedziny oraz zamieszczone tutaj teksty skłaniają do refleksji nad współczesnością: jakie i jak ukierunkowane działania powinny być podejmowane w celu pomocy, reedukacji oraz poszanowania praw każdego człowieka i społeczeństwa?