Systemowe ryzyko suszy rolniczej a ubezpieczenia

Susza rolnicza jest ryzykiem systemowym i w związku z tym zarządzanie w warunkach tego ryzyka jest zadaniem przewidzianym przede wszystkim dla państwa. Niezależnie od przyjętej koncepcji risk governance absolutnie podstawową kwestią decydującą o powodzeniu całego procesu jest rozpoznanie i zbadanie tzw. interesariuszy systemu. Kluczową grupę interesariuszy stanowią rolnicy. Ubezpieczenia są instrumentem wspieranym w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Ze względu na niedoskonałość rynku ich dostępność jest jednak w odniesieniu do skutków suszy w Polsce i w Europie bardzo ograniczona. Stanowi to istotny problem dla całego systemu zarządzania w warunkach suszy, tym bardziej, że w ostatnich latach liczba i skutki tych zdarzeń w Europie dramatycznie wzrosły. Cel główny monografii został sformułowany na dwóch poziomach: teoretyczno-metodycznym oraz empirycznym jako (1) konceptualizacja pojęcia suszy rolniczej, określenie czynników kształtujących postrzeganie ryzyka suszy przez rolników oraz identyfikacja powiązań pomiędzy postrzeganiem ryzyka, poziomem jego akceptacji i tolerancji a podejmowaniem działań adaptacyjnych (w tym zakupem ubezpieczeń) oraz zaproponowanie instrumentarium pomiaru poziomu akceptacji i tolerancji ryzyka, a także (2) pomiar postrzegania ryzyka i jego determinant, identyfikacja częstotliwości działań kontrolnych, identyfikacja obaw w odniesieniu do głównych interesariuszy systemu – rolników, ocena dotychczasowych rozwiązań na przykładzie Polski oraz sformułowanie wniosków dla państwa w zakresie panowania nad ryzykiem suszy rolniczej w odniesieniu do ubezpieczeń w Polsce. Na potrzeby pracy przeprowadzono badanie empiryczne, reprezentatywne pod względem wielkości gospodarstwa i jego położenia (N=200), obejmujące gospodarstwa rolne o powierzchni powyżej 1 ha z województwa wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego oraz lubuskiego (tereny suszowe). Wyniki badań zostały poddane analizie z wykorzystaniem wachlarza metod statystyki opisowej i wnioskowania statystycznego, jak również metod ekonometrii.