Samorząd lokalny – dobro publiczne

Samorząd lokalny jest pojęciem oraz instytucją, z którą styka się każdy - jako obywatel, przedsiębiorca, członek bliższej czy dalszej wspólnoty. Stąd też jest on przedmiotem zainteresowania różnych dyscyplin naukowych: ekonomii, polityki regionalnej, prawa czy socjologii. Każda z tych dyscyplin na swój sposób opisuje samorząd lokalny.

Książka Samorząd lokalny - dobro publiczne ma specyficzny wyznacznik o podwójnym charakterze - samorząd lokalny rozpatrywany jest interdyscy­plinarnie, jak również ujmowany jest jako dobro publiczne. Jest to podejście w jakimś stopniu unikatowe, bowiem większość dyscyplin naukowych przy­pisuje samorządowi lokalnemu pewne, konkretne zadania. Te zadania nie umknęły z naszej analizy, jednakże nacisk został położony na samorząd lokal­ny, jako dobro publiczne, którego żaden obywatel danego terytorium nie może być pozbawiony ani z niego wykluczony.

Samorząd lokalny nie staje się dobrem publicznym wraz z pojawieniem się rozwiązań prawnych, czy kształtu organizacyjno-administracyjnego. Musi bo­wiem spełnić kilka innych ważnych funkcji, związanych z podażą dóbr publicznych, a przede wszystkim z instytucjami demokratycznymi oraz wspólno­towymi. Próbujemy ukazać liczne pułapki, jakie wiążą się z samorządem lokalnym, również wówczas, kiedy spełnia wszystkie formalne wymogi konsty­tucyjne. Główny wniosek, jaki nasuwa się z różnorodnych analiz jest następujący: bez samorządu lokalnego nie może mieć miejsca rzeczywista demo­kracja, a środki publiczne z reguły są efektywniej wykorzystane, aniżeli poprzez decyzje centralne.