Periphyseon, Księga 5

Księga V „Periphyseonu” podejmuje kluczową kwestię powrotu całej rzeczywistości stworzonej do jej źródła, który to powrót ma się dokonać w człowieku i przez niego, i to zarówno na planie ontologicznym, jak i świadomościowym. W tym powrocie Jan Szkot Eriugena wyróżnia dwa zasadnicze typy: powrót powszechny i wybranych, a prezentacja tych dwóch typów powrotu przeprowadzana jest w kontekście alegorycznej egzegezy biblijnej, której mistrzowskie przykłady znajdują się wprawdzie w całym dziele, ale osiągają szczyt wyrafinowania w ostatniej księdze. W ten sposób księga V stanowi konieczne dopełnienie i wypełnienie oryginalnej Szkotowej wizji rzeczywistoś­ci, którą Gilson określił mianem „epopei metafizycznej”. Księgi „Periphyseonu” w polskim przekładzie ukazywały się: - księga I – w 2009 r., - księga II – w 2010 r., - księga III – w 2011 r., - księga IV – w 2012 r.