Polskie życie teatralne w Kijowie w latach 1905-1918

Kijów lat 1905 – 1918 to jeden z najaktywniejszych centrów polskiego życia kulturalnego na emigracji. Po kilkudziesięciu latach zastoju, społeczność polska z ogromną energią przystąpiła tam do zakładania kolejnych stowarzyszeń, towarzystw, bibliotek, drukarni i teatrów. W tętniącej życiem i dynamicznie rozwijającej się aglomeracji polskie instytucje znaleźć można było niemal wszędzie, także w najbardziej reprezentatywnych częściach miasta.

Niniejsza praca koncentruje się na opisaniu przemian polskiego życia teatralnego. Głównym bohaterem jest tu teatr prowincjonalny, choć początkowo pozbawiony wielkich nazwisk i wybitnych przedstawień, jednak jakże barwny w swym heroicznym zmaganiu z codzienną rzeczywistością. Dzięki uporowi i konsekwencji kilkudziesięciu pasjonatów, po roku 1914 doczekał się on chwil sławy i zasłużonego miana pierwszej sceny emigracyjnej, na której występowali czołowi twórcy polskiego teatru.

Książka pokazuje możliwie najszersze spektrum aktywności teatralnej Polaków, zwracając uwagę na działalność zespołów zawodowych i amatorskich, organizację spektakli okolicznościowych, jak i występów gościnnych. Celem nie jest jednak wyłącznie dokumentacja, ale przede wszystkim oddanie różnorodności, barwności i wieloaspektowości zachodzących zjawisk. Wpływ na działalność polskich teatrów miała tam bowiem zarówno wielka międzynarodowa polityka, światowe kryzysy i wojny, jak i małe, prowincjonalne sprawy, lokalne sympatie i antagonizmy, zakulisowe relacje.

Piotr Horbatowski jest pracownikiem Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończył teatrologię. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół polskiego teatru emigracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem terenów Ukrainy, Rosji i Białorusi. Opublikowana rozprawa doktorska poświęcona została polskiemu życiu teatralnemu w Kijowie w latach 1918 – 1938. Drugą jego pasją jest glottodydaktyka. Jest autorem programu nauczania języka polskiego jako obcego poprzez teatr. Od kilkunastu lat prowadzi na UJ studio teatralne dla obcokrajowców, wystawiające przedstawienia po polsku.